ارزیابی مقاومت به خشکی در جو

نویسندگان

عزت کرمی

محمدرضا قنادها

محمدرضا نقوی

محسن مردی

چکیده

به منظور بررسی اهمیت نسبی صفات زراعی، میزان تاثیر مستقیم و غیرمستقیم آنها بر عملکرد دانه و مطالعه اثر خشکی بروی این صفات، 26 ژنوتیپ تحت شرایط دیم و فاریاب، در سال زراعی 82-1381در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران کشت شدند. بیست ویک صفت مرفولوژیک وزراعی اندازه گیری شدند. بین ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر تمامی صفات مورد ارزیابی شده اختلاف معنی داری مشاهده شد. بر اثر خشکی تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع ساقه، طول پدانکل، تعداد برگ، عملکرد دانه در تک بوته، وزن هزار دانه و شاخص برداشت کاهش یافت. ولی در مورد سایر صفات اثر خشکی معنی دار نبود (در نمودار پراکنش بارندگی و نیاز آبی گیاه مشخص است). همبستگی عملکرد دانه در تک بوته با ارتفاع ساقه، طول پدانکل، سنبلچه های کل، سنبلچه های بارور، تعداد برگ، بیوماس، وزن سنبله اصلی، وزن کل سنبله ها، متوسط تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد کاه و کلش و شاخص برداشت مثبت و معنی دار بود. رگرسیون چند متغیره خطی نشان داد که در شرایط فاریاب شش صفت: بیوماس، عملکرد کاه و کلش، شاخص برداشت، متوسط تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و تعداد روز تا گلدهی تقریباً 8/98 درصد از تغییرات موجود در عملکرد دانه در تک بوته را در این ارقام توجیه می نماید و در شرایط دیم پنج صفت: متوسط تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، بیوماس، عملکرد کاه و کلش و شاخص برداشت تقریباً 7/97 درصد از تغییرات موجود در عملکرد تک بوته را در این ارقام توجیه می نماید. نتایج تجزیه علیت در شرایط فاریاب نشان داد که اثر مستقیم بیوماس و شاخص برداشت برروی عملکرد دانه در تک بوته مثبت و بالا می باشد. اثر غیر مستقیم صفات بر روی یکدیگر خیلی کم بود و تنها اثر غیر مستقیم متوسط تعداد دانه در سنبله و عملکرد کاه و کلش مثبت و بالا بود. در شرایط دیم نیز بیوماس بیشترین اثر مستقیم را بر روی عملکرد دانه در تک بوته داشت و سایر صفات اثرشان بصورت مستقیم بروی عملکرد دانه در تک بوته ناچیز بود. اما بجز شاخص برداشت اثر غیرمستقیم دیگر صفات: متوسط تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد کاه و کلش بر عملکرد دانه در تک بوته از طریق بیوماس مثبت و بالا بود. نتایج حاصله از این تحقیق نشان داد که خصوصیاتی از قبیل عملکرد بیولوژیک (بیوماس)، متوسط تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد کاه و کلش و شاخص برداشت را می توان به عنوان شاخصهایی برای انتخاب ارقام با عملکرد بالا در شرایط دیم و فاریاب توصیه نمود. ولی ترتیب اثر این صفات در دو شرایط دیم و فاریاب شبیه هم نیست. نقش عملکرد بیولوژیک و عملکرد کاه و کلش در شرایط دیم کم رنگ تر می شود. (به این معنی است برای مثال ما نمی توانیم در شرایط دیم بوته های بزرگ با رشد رویشی زیاد داشته باشیم چون به دلیل تخلیه رطوبت در مرحله رشد زایشی با خشکی روبرو شده و عملکرد کاهش می یابد در صورتی که در شرایط آبی می توانیم با تولید بوته های بزرگ عملکرد را بالا ببریم).

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی تحمل خشکی ژنوتیپ‌های جو با استفاده از شاخص‌های مقاومت به خشکی

به­منظور شناسایی لاین­های متحمل به خشکی و غربال کردن شاخص‌های کمی تحمل به خشکی، تعداد 10 لاین اصلاح شده جو در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری کامل (آزمایش اول) و قطع آبیاری هنگام ظهور 50 درصد سنبله (آزمایش دوم) در مرکز تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان در سال زراعی 92-1391 مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر مبنای عملکرد در شرایط آبیاری ...

متن کامل

ارزیابی تحمل خشکی ژنوتیپ‏های جو با استفاده از شاخص های مقاومت به خشکی

به­منظور شناسایی لاین­های متحمل به خشکی و غربال کردن شاخص های کمی تحمل به خشکی، تعداد 10 لاین اصلاح شده جو در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری کامل (آزمایش اول) و قطع آبیاری هنگام ظهور 50 درصد سنبله (آزمایش دوم) در مرکز تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان در سال زراعی 92-1391 مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر مبنای عملکرد در شرایط آبیاری ...

متن کامل

ارزیابی ارقام گندم برای مقاومت به خشکی

به منظور ارزیابی مقاومت به خشکی نسبی در ارقام گندم (T.aestivum L. em. Thell) یک آزمایش با 35 رقم گندم اصلاح شده ایرانی وخارجی تحت شرایط آزمایش آبیاری متداول و آبیاری محدود در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی کرج انجام پذیرفت . تیمارهای آبیاری در دو سطح آبیاری محدود (بدون آبیاری دربهار) و آبیاری متداول درکرتهای اصلی و ارقام د رکرتهای فرعی در یک طرح کرتهای خرد شده با چهار تکرار قرار گرفتند.صفات مورد ...

متن کامل

ارزیابی مقاومت به خشکی عملکرد علوفه اکسشنهای گونه Festuca arundinaceaبا استفاده از شاخصهای مقاومت به خشکی

مقاومت به خشکی، عملکرد علوفه 36 اکسشن از گونه Festuca arundinacea در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط آبی و دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. وجود تنوع معنی­دار )01/0(p< در بین دو محیط تنش و بدون تنش و همچنین در بین ژنوتیپ­های مورد بررسی برای عملکرد علوفه خشک مشاهده گردید. نتایج بدست­آمده از مقایسه میانگین عملکرد علوفه خشک محیط تنش و آبی نشان داد که اکسشنهای 6 (اصفهان)، 7 (اصفهان)،...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجله علوم کشاورزی ایران

ناشر: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN

دوره 36

شماره 3 2005

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023